همان طوری که کردار انسان تأثیر مثبت یا منفی در قلب و دل دارد، غذا نیز از نظر کمیت و کیفیت تأثیر بسزایی در نورانیت یا سیاهی قلب دارد. دل را روشن و باز میکند. به دل توفيق رو آوري به خدا می بخشد که در عبادت تاثیر می گذارد.
پرخوری باعث سنگدلی میشود. پیامبر اکرم (ص) فرمود: « دلها را به زیاد خوردن و آشامیدن نمیرانید؛ زیرا دلها مانند زراعتی که بیش از حد آبش دهند، میمیرد». (1)
در بعضى از احادیث رابطه میان غذاى اضافى و سنگدلى و عدم پذیرش موعظه دیده مىشود؛ از جمله، در کتاب «اعلام الدّین» از پیغمبر اکرم نقل شده : « از غذاى اضافى بپرهیزید که قلب را پر قساوت مىکند. از اطاعت حق تنبل مىسازد. گوش را از شنیدن پند و اندرز کر مىنماید!». (2)
همین معنى در بحارالانوار از بعضى راويان اهل سنّت از پیغمبر نقل شدهاست. (3)
از این حدیث استفاده مىشود که غذاى اضافى سه پیامد بد دارد: قساوت مىآورد؛ انسان را در انجام عبادات و طاعات تنبل مىکند؛ گوش شنوا را در برابر مواعظ از انسان مىگیرد! این مطلب کاملًا قابل حس است که وقتى انسان غذاى زیاد و سنگین مىخورد، عبادات را به زحمت به جا مىآورد. نشاطى براى عبادت ندارد. هنگامى که غذاى ساده و کم مىخورد، پيش از اذان صبح بیدار است. نشاط دارد. حال مطالعه و عبادت دارد. همچنین به تجربه ثابت شده است هنگامى که انسان روزه مىگیرد، رقّت قلب پیدا مىکند. بیش تر براى شنیدن اندرز آمادگي پيدا مي کند؛ بر عکس هنگامى که شکم پر است، فکر انسان درست کار نمىکند و خود را از خدا دور مىبیند.
در روایات به رابطه میان خوردن غذاى حرام و عدم قبولي نماز و روزه و عبادات، اشاره شده است. از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله مىخوانیم: «هرکسى لقمهاى از غذاى حرام بخورد، تا چهل شبانه روز نماز او قبول نمىشود. تا چهل روز دعاى او مستجاب نمىگردد؛ هر گوشتى که از حرام بروید، آتش دوزخ براى آن سزاوارتر است؛ حتّى یک لقمه باعث روییدن گوشت مىشود!»(4)
در روایت مشروحى در تفسیر عیّاشى از امام صادق علیه السلام نقل شده درباره این که چرا خداوند خون را حرام کرده مىفرماید: «این که خداوند خوردن خون را حرام کرده، به خاطر آن است که سبب جنون و سنگدلى و کمبود رأفت و مهربانى مىشود.. . تا آن جا که ممکن است فرزند و یا پدر و مادرش را به قتل برساند!».
در بخش دیگرى از این روایت مىفرماید: «امّا شراب، خداوند آن را به سبب تأثیر و فسادش حرام کرده. دائم الخمر مانند بت پرست است. بدنش لرزان مىشود، نور (معنویّت) او را از بین مىبرد، شخصیّت او را ویران مىسازد!(5).
در احادیث اسلامى در ارتباط نوشیدن عسل با صفاى قلب، از امیرمؤمنان على علیه السلام مىخوانیم: «الْعَسَلُ شِفاءٌ مِنْ کُلِّ داءَ وَ لا داءَ فیهِ یُقِّلُ الْبَلْغَمَ وَ یُجَّلِى الْقَلْبَ؛ عسل باعث شفاى تمام بیماری ها است و در آن بیمارى نیست، بلغم را کم مىکند و قلب را صفا مىبخشد». (6)
پی نوشت ها ----------------------------------------------------
1. بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج69، ص 199.
2. محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ج 1، ص 18، حدیث 589.
3. بحار، ج 74، ص 182.
4. سفینة البحار، ج 1، مادّه اکل.
5. مستدرک الوسائل، ج 16، ص163.
6. بحار الانوار، ج 63، ص 294.
انتهای پیام